Çocukta özgüven gelişimi!

Fatih Kılıçarslan/

Özgüvenli çocuk yetiştirmek isteyen aileler farklı eğitim imkânlarını çocuklarına sunarlar. Fakat çoğu ailenin, çocuğunu değerlendirirken en önemli kıstası derslerindeki başarısı, ebeveynin sözünden çıkmaması, toplumda başarılı çocuk imajına sahip olması gibi konulardır. Dolayısıyla “özgüven” aileler tarafından yeterince doğru anlaşılmamıştır.

Mutlak başarı odaklı yaklaşım

Sosyal bir varlık olan çocuk, aile üyeleriyle etkileşime girer. Okul çağındaki çocuğu ile mutlak başarı odaklı ilişki içinde olan aileler, çocuklarından kapasitelerinin üzerinde beklenti oluştururlar. Aileler ya çocuklarını eleştirerek, suçlayarak baskı altına alır ya da en iyi, en başarılı ve “biricik” olduğunu vurgularlar.

Çocuk sosyal bir varlık olarak gelişiminin her döneminde ailesinden ayrışır. Akranlarıyla iletişime girer. Böylece farklı bir varlık olduğu mesajını verir. Müdahale edici tutumlarıyla ebeveynler çocuğun kendi olma çabasını da zorlaştırır. Kendi olmak isteyen çocuğun, farklılığını ortaya koyma çabası, aileler için kaygı ve endişe oluştur.

Çocuklarının başarılı olmasını isterken ailelerin, kişilik gelişiminde düştüğü en temel hatalar neler?

Sürekli ebeveynleri tarafından takip edilen baskı altında tutulan çocuk suçluluk, egosu onaylanan çocuk ise kendisini hayatın merkezinde algılayarak, ilgi ve dikkat çekme çabasında olur. Narsistik eğilimleri güçlenerek, “ben merkezli”, tutumlar sergiler.

Ebeveynlerin en temel hatası çocuklarının farklılık çabalarını, kimlik arayışını korkuyla, endişeyle karşılamamaları ve kendi olumsuz duygularını çocuklarına baskı veya onay olarak yansıtmalarıdır. Ailelerin müdahale edici tutumları hangi tür özellikleri içersin, çocuk üzerinde stres faktörüne yol açar.

Özgüveni azalmış çocukların özellikleri

Ebeveynlerine aşırı bağımlıdırlar. İçe kapanık ve duygularını ifade etmekte zorlanırlar.

Sosyal faaliyete katılmakta isteksizlerdir. Hata yapmaktan korkarlar sürekli onay beklerler.

Sorumluluklarını yerine getirme becerisi gelişmemiştir. Sürekli kendisini aşağı ve yetersiz görürler.

Özgüven ve değerler dengesini nasıl sağlarız?

Özgüven ve değerler dengesi çocuğunun bağımsızlaşma sürecinde ebeveynlerin sağlıklı yaklaşımlarıyla gerçekleşebilir.

Ebeveynler çocuklarıyla “bağımlı” ilişki kurma, kendi uzvu gibi davranma, sahiplenme duygusuyla hareket etmek yerine çocuğun farklı bir birey olduğunu kabullenmeli ve saygılı olmalıdır.

Özgüvenli çocuk yetiştirebilmek için aileler ne yapmalı?

Çocuğun olumsuz davranışlarını cezalandırmaktan kaçınmalı,

İnatlaşma veya tartışmaya girilmemeli. Uygunsuz davranışlarının nedenleri açıklanmalı

Kişiliği değil, doğru davranışları onaylanmalı. Maddi ödüller verilmemeli

Sözel, fiziksel ve duygusal yaklaşımlarla çocuğun değerli olduğu hissettirilmeli

Çocuk hayatın sorumluluğunu aldıkça, sonuçlarını gördükçe kendi değerlerini, hayatkriterlerini oluşturacak ve kendi ayakları üzerinde hayatına yön verecektir. Yaşamanın getirdiği tecrübelerle kişiliğini olgunlaştırarak, kendini tanıma yolculuğunda mesafe kazanacaktır.

…..

Fatih Kılıçarslan

Sosyal Hizmet Uzmanı

Danışma WhatsApp; 90 546 115 73 15