Almanya’da Çalışan Türk İşçinin Sigortasından Türkiye’deki Ailesi Yararlanabilir mi?

Hazırlayan: Ramazan Eroğlu

Almanya’daki Türk Toplumu ve Sosyal Haklar

1960’lı yıllardan bu yana yüz binlerce Türk vatandaşı Almanya’da çalışıyor. Bu işçilerin Türkiye’deki aileleriyle bağları yalnızca duygusal değil, yasal açıdan da sürdürülüyor.

2024 yılı itibarıyla Almanya’da yürürlüğe giren yeni Vatandaşlık Yasası’nın ardından ülkedeki Türk vatandaşlarının sayısı 1,54 milyona ulaştı. Türkiye kökenli toplam nüfus ise 2,6 milyon civarında.

Yani Almanya’daki her yirmi kişiden biri Türkiye ile doğrudan veya dolaylı bir bağa sahip. Bu topluluk, Alman toplumunun hem sosyal hem de ekonomik yapısının önemli bir parçası hâline gelmiş durumda.

Türkiye–Almanya Sosyal Güvenlik Anlaşması

Türkiye ile Almanya arasında 30 Nisan 1964’te imzalanıp 1 Kasım 1965’te yürürlüğe giren Sosyal Güvenlik Anlaşması, iki ülkede çalışan vatandaşların sosyal haklarını koruma amacı taşır.

Bu anlaşmaya göre:

• Sigorta prim süreleri birleştirilebilir.
• Sağlık hizmetleri karşılıklı tanınır.
• Aile bireyleri belirli koşullarda sağlık hizmetlerinden yararlanabilir.

Türkiye’deki Aile Üyeleri Sağlık Hizmetlerinden Yararlanabilir mi?

Cevap: Evet.

Almanya’da çalışan bir Türk vatandaşı, Türkiye’deki eşi veya çocuklarını bakmakla yükümlü olduğu kişiler olarak beyan ederse, bu kişiler Türkiye’de SGK üzerinden ücretsiz sağlık hizmeti alabilir.

Yapılması gereken işlemler:

1. Almanya’daki sigorta kurumundan A/T 9 formu alınır.
2. Bu form, Türkiye’deki SGK merkezine teslim edilir.

Bu belgeyle, aile bireyleri Türkiye’deki SGK hastanelerinde sağlık hizmetlerinden yararlanabilir.

Emeklilik Süreleri Birleştirilebilir

Almanya ve Türkiye’de çalışmış olanlar, her iki ülkedeki sigorta sürelerini birleştirebilir. Bu uygulama sayesinde:

• Daha erken emekli olunabilir,
• Dul, yetim veya maluliyet aylığı alınabilir,
• Kısmi emeklilik hakkı kazanılabilir.

Bu işlemler için kullanılan belge: T/A 4 Formu

Başvuru SGK veya Alman Emeklilik Kurumu üzerinden yapılır.

Başvuru ve Kontrol Süreci

• Almanya’dan alınan A/T 9 belgesi, Türkiye’deki SGK’ya sunulmalıdır.
• Başvurular YUPASS sistemi üzerinden takip edilebilir.
• Belgelerin eksiksiz teslim edilmesi çok önemlidir; eksik evraklar süreci geciktirebilir.

Hak Kaybı Olabilecek Durumlar

• Aile bireyleri beyan edilmezse,
• Belgeler zamanında sunulmazsa,
• Aile bireyleri yaş veya eğitim koşullarını kaybederse,
• Kurumlara resmî başvuru yapılmazsa.

Bu eksiklikler, geriye dönük hak kayıplarına neden olabilir.

Yurt Dışı Hizmet Birleştirmesi ve Önemi

Türkiye ile Almanya arasındaki sosyal güvenlik iş birliği, sadece göçmen işçileri değil; Türkiye’de kalan aile bireylerini de koruma amacı taşır.

Ancak bu haklardan yararlanabilmek için doğru bilgilendirme, zamanında başvuru ve eksiksiz evrak şarttır.

Almanya’da çalışan vatandaşların, ailelerinin refahı için bu yasal hakları yakından takip etmeleri büyük önem taşır.

Ramazan Eroğlu

Kaynak: Hannover Başkonsolosluğu – Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliği/Perspektif